Steenbakkerij Vande Moortel viert 160e verjaardag

Steenbakkerij Vande Moortel is opgericht in 1864 in de Scheldevallei en viert dit jaar zijn 160e verjaardag, nog steeds op dezelfde plek en nog steeds als familiebedrijf. Al 160 jaar lang creëert Vande Moortel IMPACT met gevelstenen en kleiklinkers, en kijkt de steenbakkerij verder naar de toekomst van bouwen met deze duurzame producten. IMPACT staat dan ook als acronym voor de bouwstenen waar Steenbakkerij Vande Moortel voor staat en waarmee het bedrijf verder aan de toekomst bouwt.

Klik en ontdek hieronder hoe Vande Moortel beantwoordt aan elk van deze kernwoorden:

Innovatie zit in het DNA van Vande Moortel

Innovatie en productontwikkeling zit er bij Vande Moortel sinds de oorsprong in 1864 in gebakken. Doorheen de 160jarige geschiedenis integreerde de steenbakkerij steeds de nieuwste technologieën in haar productieprocessen en productontwikkeling.

In 1950 schakelden we zo als pionier over van de traditionele veldoven naar de tunneloven, als eerste in België en de omringende landen, terwijl iedereen naar de ringoven overstapte.
Vande Moortel was ook de eerste Europese fabrikant die klasse A en A+ vormbak kleiklinkers produceerde.
De R&D afdeling is continu bezig met nieuwe ontwikkelingen samen met architecten, ontwerpers en andere gelijkgestemde innoverende partners

20 jaar ecologisch geoptimaliseerde bakstenen met ECO-7-size

In 2004 lanceerde Vande Moortel haar belangrijkste productinnovatie die de CO2-uitstoot van de productie van gevelstenen en kleiklinkers substantieel naar beneden bracht. Als eerste fabrikant schakelde de steenbakkerij over van een gevelsteen met de traditionele 10 cm dikte naar 7 cm dikte, wat we vandaag het ECO-7-size-formaat noemen.

We breiden onze volledige productlijn continu uit met het ecologische 7-size formaat, zo lanceerden we dit jaar de Ancienne Belgique 7 kleiklinker. Het aanbod op het ECO-7-size formaat is mogelijk op vrijwel alle gevelstenen en bestaat vandaag, met de introductie van de Ancienne Belgique 7, voortaan in het volledige gamma kleiklinkers. Het aantal producten op dit formaat wordt elk jaar groter en groter. Onze doelstelling is om vanaf heden alle producten uit het gamma in België op 7 aan te bieden en stelselmatig ook deze overgang te realiseren in onze export markten.

Ontdek hier alles over het geoptimaliseerde ECO-7-size-formaat</a >

Voordelen van het ECO-7-size-formaat

30% minder CO₂uitstoot

Een geoptimaliseerde prijs-kwaliteitverhouding

Te verwerken met traditionele technieken

Dezelfde kwaliteit en levensduur als het klassieke formaat

Efficiënter transport

Minder grondstoffen bij de productie

Minder energieverbruik bij productie

H2O Natural Clay Paving

Met het innovatieve H2O Natural Clay Paving principe introduceerden we een waterdoorlatende bestratingstechniek die kan gecombineerd worden met eender welke kleiklinker uit het gamma. Dit principe geeft het hemelwater de kans om ter plaatse te infiltreren. Hiervoor werd het H2O Natural Clay Paving sand het leven ingeroepen. Deze sterke, duurzame en blijvend waterdoorlatende voegvulling, conform de huidige regelgeving en het OCW-advies, geeft het hemelwater de kans om ter plaatse te infiltreren.

Ontdek hier alles over het H2O Natural Clay Paving principe</a >

brickZ

Deze duurzame en innovatieve spin off is ontstaan uit Steenbakkerij Vande Moortel, die de kennis en ervaring combineert met de duurzame ontwikkelingen van partners en andere startups die gedreven zijn door dezelfde principes. Het ontstaan van brickZ® als nieuw merk en bedrijf is een logische volgende stap in onze duurzaamheidsambities nadat we al in 2004 pionierden met het ecologische ECO-7-SIZE-concept. brickZ presenteert een uitgebreide collectie steenstrips, genaamd de thin brickZ, waarin we naast steenstrips uit The Vande Moortel Collection ook andere collecties en productinnovaties introduceren, zoals The Color Collections en de zero waste brickZ. Daarnaast maken ook andere innovatieve, duurzame en circulaire concepten en producten deel uit van de brickZ activiteiten, zoals de reusableZ en Sun & privacy screenZ. Met de allernieuwste Circular brick brengen brickZ en Vande Moortel een volledig nieuw product op de markt dat volledig bestaat uit secundaire grondstoffen.

Ontdek het volledige gamma van brickZ hier.</a >

Unique colours & sizes

Gevelstenen en kleiklinkers zijn uitermate multifunctioneel, in die zin dat er enorm veel mogelijkheden zijn op gebied van toepassingen, verbanden, kleuren en maten. Ons productgamma bestaat uit een brede waaier aan kleurvarianten, afwerkingen en formaten in de verschillende productcategorieën, om aan elke wens te kunnen beantwoorden.

Ontdek de unique colours & sizes in gevelstenen</a >

Ontdek de unique colours & sizes in kleiklinkers</a >

Multifunctionaliteit nog meer versterkt dankzij brickZ

Bovendien produceren we niet alleen kleiklinkers en gevelstenen, maar ook steenstrips voor specifieke toepassingen, waardoor onze producten breed inzetbaar zijn en voldoen aan uiteenlopende bouwbehoeften. Naast thin brickz versterken ook de andere collecties deze multifunctionaliteit nog meer, zoals de reusableZ, sun & privacy screenZ en léém.

Ontdek brickZ

Veelzijdig inzetbaar

De gevelstenen en kleiklinkers zijn ook veelzijdig inzetbaar in diverse projecten. Vande Moortel bakstenen zijn geschikt voor zowel kleinere projecten zoals private woningen, opritten en tuinen, als grootschalige projecten zoals appartementsgebouwen, schoolgebouwen tot publieke stadspleinen en -parken. Gevelstenen en kleiklinkers worden overigens niet enkel buiten toegepast maar worden vaak ook naar binnen doorgetrokken om een mooie overgang te creëren, zoals een binnenmuur of een terras dat naar binnen toe doorloopt. Kleiklinkers kunnen naast terrassen, pleinen of opritten multifunctioneel ingezet worden en ook perfect gebruikt worden voor trappen, banken, boorden of andere toepassingen.

Beantwoord aan de hoogste kwaliteitsnormen

Performance is een essentieel aspect van Vande Moortel bakstenen. Onze producten zijn duurzaam en bestand tegen de tand des tijds en diverse omgevingsfactoren, met een levensduur van meer dan 160 jaar. De kracht en robuustheid van onze bakstenen maken ze essentieel voor solide constructies. Naast esthetiek en duurzaamheid, ligt onze focus sterk op kwaliteit. We produceren duurzame bakstenen van hoogwaardige materialen die lokaal worden ontgonnen. De in Oudenaarde geproduceerde stenen beantwoorden steeds aan de hoogste kwaliteitsnormen. De stenen scoren standaard boven de Belgische normen die tot de strengste van de wereld behoren. Zo hebben de kleiklinkers een zeer lage wateropname en de gevelstenen een hoge druksterkte. Naast het verplichte CE-merk en de DoP prestatieverklaring, kennen wij aan onze producten ook het BENOR-label toe. Dit vrijwillige kwaliteitslabel wordt toegekend aan producten die voldoen aan specifieke technische eisen en normen in België en biedt een onafhankelijke en betrouwbare certificering voor bouwproducten met specifieke technische eigenschappen.

Lage wateropname

Kleiklinkers hebben een specifiek productieproces, waarbij een harder materiaal ontstaat met een hogere slijtvastheid en een lage wateropname. Hierdoor wordt de kleiklinker gevormd tot een duurzaam materiaal dat tegen een hogere belasting en horizontaal gebruik bestand is, en zijn ze dus geschikt voor parkings en bestrating. De zeer lage wateropname van klasse A en A+ klinkers zorgt ervoor dat deze weinig vocht opnemen en verlaagt zo de kans op vergroening en vorstschade.

Gewaardeerde partnerships

Onze samenwerking met gerenommeerde ontwerpers, architecten- en studiebureaus spelen een centrale rol bij Vande Moortel. Dankzij deze nauwe samenwerkingen leren we van elkaar waardoor we uitzonderlijke oplossingen kunnen bieden en toonaangevende projecten tot leven kunnen brengen. Nieuwe kleuren en ontwikkelingen worden in overleg met architecten en ontwerpers uitgewerkt, waaronder bijvoorbeeld de linea7 7045 of linea7 9002. Ook de Camargue tint, die recent geïntroduceerd werd bij de Septima kleiklinker, is ontstaan uit de inspiratie met verschillende ontwerpers.

Met de Linea 2012 lanceren we een nieuwe kleurtint die ook tegemoetkomt aan de vraag van architecten en ontwerpers. Deze zalmroze, onbezande variant uit onze Linea-reeks is ideaal voor het accentueren van architecturale lijnen of strakke lijnvorming in decoratief metselwerk. De zachte zalmroze tint wordt nu ook gelanceerd in de Nature7 reeks waarmee we deze nieuwe kleurnuance ook doortrekken naar het ecologische formaat. De vraag naar zachte kleuren blijft groot, daarom ontwikkelden we ook nieuwe grijstinten in de ECO-7-size.

Een inherent duurzaam product dankzij natuurlijke grondstoffen…

lange levensduur tot meer dan 160 jaar en vervaardiging met uitsluitend natuurlijke grondstoffen en elementen zoals klei, zand, water, zuurstof en vuur
De klei wordt voornamelijk lokaal ontgonnen, wat zorgt voor een beperkt kleitransport
De site krijgt een heropwaardering waar biodiversiteit bevordert wordt
Baksteen is een inert product dat geen toxische of allergene substanties vrijgeeft, en dus geen gevaar is voor bodemverontreiniging

… dat zich perfect leent tot circulariteit

…dankzij recuperatie van secundaire grondstoffen

We verbruiken op regelmatige basis secundaire grondstoffen zoals leem en klei, die vrijkomen bij infrastructuurwerken en bouwprojecten. Bij de infrastructuurwerken aan de Sluis in Kerkhove recupereerde Vande Moortel zo’n 72.500 m³ klei. Het volledige transport verliep bovendien via watertransport op de Schelde en zo werd de nood aan 5200 vrachtwagens vermeden.

…dankzij recuperatie van een authentiek product

De recuperatie en het hergebruik van oude bakstenen, genaamd recupstenen, wint in het kader van circulariteit aan terrein. Er bestaan talloze voorbeelden waar recuperatiesteen in verschillende toepassingen opnieuw inzetbaar zijn op dezelfde plaats of elders, voor restauratie of nieuwbouwprojecten, zowel voor klassieke als moderne projecten.
Ook kleiklinkers hebben een enorm groot circulair karakter en kunnen meerdere malen hergebruikt worden, zowel ter plaatse in een renovatie of bij een ander project. Op de Grote Markt van Sint-Niklaas worden bijvoorbeeld de reeds aanwezige kleiklinkers van Vande Moortel zorgvuldig uitgebroken en hergebruikt in de nieuwe aanleg van de markt. De stenen die niet opnieuw gebruikt worden in de renovatie komen, brengt Vande Moortel opnieuw op de markt als recup kleiklinker.
Naast het hergebruik van producten in hun originele functie geven we bakstenen ook een nieuwe bestemming, onder andere via ‘urban mining’. Bij deze ‘secundaire circulariteit’ worden stenen opgebroken in grove steenslag om het materiaal daarna een nieuwe bestemming te geven in de opbouw van bestrating en als waterdoorlatende infiltratielaag. Ook baksteenpuin van afbraakwerven kan gerecycleerd en hergebruikt worden als funderingslaag. De kerktuin aan de Sint-Gertrudiuskerk in Wetteren is een toonvoorbeeld van dergelijke hergebruik van bestaande materialen waar gemalen gevelstenen en kleiklinkers worden gebruikt als waterpasserende infiltratielaag. Ook op de parking van de Vande Moortel site werd gemalen baksteen opnieuw ingezet als verharding.

Green Deels

Vele duurzame en circulaire innovaties vinden hun oorsprong in de Green Deals, waarbij we ons als bedrijf nog steeds actief engageren in een innovatief lerend netwerk om praktijkervaringen te delen met andere bouwbedrijven, bouwmateriaalproducenten, lokale en regionale overheden, private bouwheren, onderzoekers en andere organisaties.

Green Deal Natuurlijke Tuinen

Vande Moortel steunt ook de Green Deal Natuurlijke Tuinen samen met alle belangenverenigingen uit de tuinsector. Met de her aanleg van onze eigen site hebben we het vroegere betonnen verharde bedrijfsterrein omgevormd tot een moderne functionele ruimte met oog voor de natuur. In totaal werden er meer dan 200 bomen geplant, en werd er waterdoorlatende verharding aangelegd aan de hand van baksteenpuin en klinkers in combinatie met H2O Natural Clay Paving sand. Met de transitie van ons bedrijfsterrein met betonnen verharding naar een moderne functionele ruimte met volle aandacht voor natuur en klimaat, maken we deel uit van de ‘Green Deal Bedrijven en Biodiversiteit’ van de Vlaamse Overheid.

Green Deal Tuinstraten

Met de Green Deal Tuinstraten zetten we in Vlaanderen een kentering in gang om structureel meer tuinstraten te creëren. Door gemeenten, bewoners, bedrijven en andere betrokken partijen samen te brengen willen we bewustzijn creëren, kennis opbouwen en praktische ondersteuning aanreiken om van doorsnee straten bloeiende tuinstraten te maken. Op die manier doelen we op maar liefst 1000 gerealiseerde tuinstraten tegen 2030.

Een duurzaam resultaat van een duurzame productie

Vande Moortel hanteert ecologisch verantwoorde productieprocessen met behulp van warmterecuperatie, watertransport, hernieuwbare energie en lokale ontginning. In alle facetten van het productieproces worden de circulaire principes maximaal nagestreefd:

Intensieve vernieuwing van ovens naar efficiënte tunnelovens met lager energieverbruik
Maximale benutting van de restwarmte van de ovens dankzij warmterecuperatie in de droogovens
Maximaal gebruik van watertransport op de Schelde dankzij nieuwe loskade waarmee jaarlijks 3000 vrachtwagens worden uitgespaard. Jaarlijks wordt zo’n 75.000 ton goederen vervoerd via binnenscheepvaart.
Maximaal gebruik van zonne-energie dankzij installatie van 2200 zonnepanelen in 2021 en nog eens 1005 nieuwe zonnepanelen in 2024 waarmee we vandaag een piekvermogen bereiken van 1307 kWp en jaarlijks een vermogen van 1255 MWh. Hiermee wordt vandaag 18% van ons elektriciteitsverbruik gedekt, met de ambitie om dit op korte termijn te verhogen naar 25%.

Waardevolle nabestemming van ontginningsgebieden

De voormalige ontginningsput van de Steenbakkerij aan de rechteroever van de Schelde wordt ook getransformeerd naar een volledig gebied met hoge biodiversiteitswaarden. Het is de ambitie van Vande Moortel om in overleg met de verschillende stakeholders, een gebied in te richten als een moerasachtige plas- en dras gebied met hoge biodiversiteitswaarden aan onder meer vogels, amfibieën, insecten, rietkragen en andere waardevolle vegetaties.

Traditie is één van de fundamentele bouwstenen die Steenbakkerij Vande Moortel na 160 jaar maken tot wat het vandaag is. Het verhaal van onze steenbakkerij is diepgeworteld in de 160jarige traditie van het stenen bakken aan de oevers van de Schelde. Al generaties lang draagt de familie Vande Moortel deze ambacht met trots voort, waarbij de erfgenamen eerbiedig voortbouwen op het werk van hun voorgangers. De kennis, technieken en passie die in de loop van de tijd zijn doorgegeven, vormen de kern van wie we vandaag, na 160 jaar zijn.

Ontdek hier de rijke geschiedenis van de Steenbakkerij.

Eeuwenlang stroomde de Schelde 's winters buiten haar oevers, waardoor een rijke laag kleiig slib achterbleef. Dit natuurlijke proces, dat zich duizenden jaren herhaalde, resulteerde in een metersdikke laag klei, de basis voor de beroemde “Scheldesteen”, die tussen 1850 en 1950 werd ontgonnen uit de Scheldemeersen. Na het verwijderen van de bovenste laag, die niet geschikt was omwille van te veel organisch materiaal (teelaarde), werd de klei in sleuven van circa één meter diep gestoken. De stenen werden ter plekke gemaakt, daar waar de grondstof werd ontgonnen.

Het proces van het maken van stenen was een intensieve samenwerking tussen verschillende vaklieden, elk met hun eigen rol en expertise. De ‘morremaker’ begon het proces door de drassige kleigrond tot een samenhangende massa te kneden. Vervolgens bracht de ‘aanvoerder’ met een kruiwagen de bewerkte klei naar de vormtafel, waar de ‘vormer’ met precisie en kracht de klei in de door de ‘afdragers’ voorgezavelde bakjes smeet, deze zorgvuldig aandrukte en afschraapte. De ‘afdragers’ zorgden ervoor dat de stenen netjes werden neergelegd op de ‘dein’, een zorgvuldig voorbereid stuk grond waar de stenen konden drogen. Dit was een cruciaal moment in het proces, omdat de kwaliteit van de droging de duurzaamheid van de steen bepaalde.

Na enkele dagen van drogen in de open lucht werden de stenen overgebracht naar laag- of drooghuizen, waar ze nog eens 6 tot 8 weken verder droogden in een ‘gem’. Dit langdurige proces, waarbij elke stap nauwkeurig moest worden gevolgd, was een teken van de toewijding en het vakmanschap van de steenbakkers. Een steenbakkersploeg maakte ongeveer 500 tot 600 stenen per uur met de hand.

Zodra er genoeg stenen waren geproduceerd en gedroogd, begon het ingewikkelde proces van het opbouwen van de steenoven, waarin de stenen uiteindelijk werden gebakken. Het stapelen van de stenen, met ruimte voor steenkool ertussen, vereiste veel kunde en ervaring, wat het werk van de ‘zetters’ was. De ‘brander’ zorgde ondertussen voor het vullen van de oven met steenkool en het aanmaken van het vuur. Om de hitte optimaal te benutten, werd de buitenkant van de oven zorgvuldig afgeplakt met modder door de ‘plakkers’. Het bakproces zelf nam 6 tot 8 weken in beslag, waarna de oven werd afgebroken en de stenen, na volledige afkoeling, gereed waren voor transport.

Het ambachtelijke proces dat hierboven is beschreven, toont hoe diep de traditie van stenen bakken verankerd is in de geschiedenis van Steenbakkerij Vande Moortel. Vandaag de dag eert de familie en het volledige team deze traditie door de oude technieken te combineren met moderne innovaties, waardoor de steenbakkerij de hoge kwaliteit en duurzaamheid van onze stenen blijft garanderen. De traditie van het stenen bakken aan de Schelde leeft voort in elke steen die geproduceerd wordt, als een tastbare herinnering aan een eeuwen oude ambacht en voortdurende bron van inspiratie voor de toekomst. Met deze rijke geschiedenis kijken we dan ook vooruit naar een ambitieuze toekomst onder leiding van de nieuwe generaties, die reeds verzekerd zijn door de kinderen en kleinkinderen van de familie Vande Moortel. Even belangrijk als deze eeuwenlange traditie, zijn de teams met Brickmakers die er elke dag staan om deze ambachtelijke productie samen met alle duurzame innovaties voort te zetten. Elke brickmaker maakt deel uit van de reeds gerealiseerde successen en van toekomstverhaal van de steenbakkerij.